“อยู่ไฟ” คืออะไร? มีประโยชน์จริงไหม? ไม่อยู่ได้หรือเปล่า?

คุณแม่ใกล้คลอดหลายท่านนอกจากจะกำลังเตรียมของสำหรับเจ้าตัวเล็กที่กำลังจะลืมตามาดูโลกแล้ว ยังกำลังหาข้อมูลดูแลตัวเองช่วงหลังคลอดอยู่ใช่ไหมล่ะ? ถ้าบ้านไหนมีคนเฒ่าคนแก่ก็จะถูกแนะนำให้คุณแม่หลังคลอดอยู่ไฟกันเป็นอย่างแรก ๆ เลย วันนี้เราเลยมีข้อมูลเกี่ยวกับการอยู่ไฟมาฝากกันค่ะ

การ “อยู่ไฟ” คืออะไร

การอยู่ไฟเป็นความเชื่อที่ถูกส่งต่อกันมาของคนไทยโบราณและยังค่อนข้างได้รับความนิยมอยู่ในปัจจุบัน โดยคนสมัยก่อนเชื่อว่าผู้หญิงที่ผ่านการคลอดลูกจะมีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างทั้งภายในและนอกร่างกาย จึงมีผู้คิดค้นการใช้ความร้อนเข้ามาช่วยฟื้นฟูร่างกายของคุณแม่หลังคลอดให้หลับมาสมบูรณ์แข็งแรงเหมือนเดิม  

ประโยชน์ของการอยู่ไฟตามความเชื่อโบราณ

ประโยชน์ของการอยู่ไฟนั้นครอบคลุมความต้องการทุกอย่างที่คุณแม่เพิ่งคลอดต้องการได้อย่างไม่น่าเชื่อ เช่น ฟื้นฟูสภาพร่างกายที่อ่อนล้าหลังการคลอด ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ช่วยขับน้ำคาวปลา ช่วยกระตุ้นน้ำนม ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ไปจนกระทั่งคลายกล้ามเนื้อที่ปวดเมื่อย

วิธีการอยู่ไฟในอดีต

วิธีการอยู่ไฟแบบดั้งเดิมที่ใช้กันในอดีตมีอยู่หลายวิธีและมีชื่อเรียกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าเอาไฟไว้ตรงไหนและใช้อุปกรณ์อะไรบ้าง เช่น การ “อยู่ไฟแคร่” คือการก่อกองไฟไว้ใต้แคร่ที่คุณแม่จะนอน หรือการ “อยู่ไฟไทย” หรือ “อยู่ไฟข้าง” ที่จะก่อไฟไว้ข้าง ๆ แคร่ในระดับเดียวกับหน้าท้อง 

แต่ไม่ว่าจะอยู่ไฟแบบไหนก็ใช้ระยะเวลาในการอยู่ไฟพอ ๆ กันคือ 7-15 วัน ขึ้นอยู่กับหมอยาที่มาตระเตรียมการอยู่ไฟให้ และต้องมีการควบคุมไฟให้ไม่ร้อนเกินไปเพราะคุณแม่จะไม่ได้ออกมาด้านนอกเลยเพื่อป้องกันการปรับตัวไม่ทันจนไม่สบายซ้ำไปอีก 

นอกจากการอยู่ในห้องกับกองไฟ ในขั้นตอนการอยู่ไฟแบบโบราณยังมีการห้ามไม่ให้คุณแม่ทานอาหารแสลงหลายอย่างและจะต้องทานเฉพาะอาหารอุ่น ๆ เท่านั้นด้วย

วิธีการอยู่ไฟในปัจจุบัน

เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปจึงมีคนคิดคนวิธีการอยู่ไฟให้เหมาะกับความเป็นอยู่ในปัจจุบันมากขึ้น “การอยู่ไฟ“ ในอดีตที่หมายถึงการอยู่กับกองไฟจริง ๆ เลยถูกเปลี่ยนเป็นการอบ อาบ และนวดสมุนไพรแทน แต่จะทำอะไรก่อนหลังก็ขึ้นอยู่กับสูตรของคนที่ให้บริการ แต่ขั้นตอนหลัก ๆ ที่จะต้องมีแน่นอนก็คือการนวดประคบและการเข้ากระโจมอบสมุนไพร 

การนวดประคบ คือการนวดโดยใช้ลูกประคบร้อนที่ห่อไปด้วยสมุนไพรต่าง ๆ มากกว่า 10 ชนิด เพื่อช่วยลดอาการปวดเมื่อยและรักษาแผลหลังคลอด

การเข้ากระโจมและอบสมุนไพร คือการเข้าไปอยู่ในที่ปิดแล้วอบตัวด้วยไอน้ำสมุนไพรนานาชนิด ไม่นิยมเอาหน้าเข้าไปด้วยเพราะอาจจะทำให้หายใจไม่สะดวกเพราะด้านในกระโจมจะเต็มไปด้วยไอน้ำ เมื่ออบตัวเสร็จสามารถเอาน้ำที่เหลือมาอาบได้ด้วย

การอยู่ไฟในมุมมองของวิทยาศาสตร์

ถึงแม้จะเป็นความเชื่อโบราณแต่กระทรวงสาธารณสุขไทยก็ยังแนะนำให้การอยู่ไฟเป็นทางเลือกหนึ่งในการดูแลตนเองสำหรับผู้หญิงหลังคลอดลูก เพราะวิธีการอยู่ไฟในปัจจุบันจะปลอดภัยขึ้นมาก ๆ ยิ่งถ้าเลือกผู้ให้บริการอยู่ไฟที่น่าเชื่อก็จะมีความปลอดภัยมากขึ้นไปอีก 

ทั้งหมดนี้ก็เป็นข้อมูลเกี่ยวกับการอยู่ไฟเพื่อประกอบการตัดสินใจให้กับว่าที่คุณแม่หลาย ๆ ท่านได้ลองพิจารณาดูนะคะ อย่าลืมคำนึงถึงพื้นฐานสุขภาพของตัวเองและเลือกผู้ให้บริการอยู่ไฟที่น่าเชื่อด้วยนะคะ